SON ZAMANLAR VE MESİH’İN İKİNCİ GELİŞİ: HRİSTİYAN ESKATOLOJİSİNDEKİ ANLAMI VE TARİHSEL YAKLAŞIMLAR

 1. Giriş: Hristiyanlıkta “Deccal” Kavramı Üzerine Yanlış Anlamalar

Hristiyan eskatolojisine dair en yaygın yanlış algılardan biri, İslamî geleneğe ait olan “Deccal” kavramının Hristiyanlıkta da birebir bulunmasıdır. Hristiyanlık’ta “Deccal” (el-Mesihü’d-Deccâl) kavramı yoktur; ancak “karşı-Mesih” anlamına gelen Antikrist (Antichristos) kavramı Kutsal Kitap’ta özellikle Yuhanna’nın mektuplarında geçmektedir (1. Yuhanna 2:18, 4:3; 2. Yuhanna 1:7).

Ancak, Hristiyan eskatolojisinde Antikrist kavramı, İslami Deccal inancından farklı bir anlama sahiptir:

• Antikrist, bireysel bir figür değil, Mesih karşıtı ruhu temsil eden bir kavramdır.

• Yeni Antlaşma’da Antikrist’ten çok, sahte öğretileri yayan ve Mesih’in gerçeğini inkâr eden kişiler veya akımlar olarak bahsedilir.

• Vahiy Kitabı’ndaki “Canavar” figürü, tarih boyunca bazı yorumcular tarafından Antikrist ile özdeşleştirilmiş olsa da, bu görüşler Hristiyan mezhepleri arasında farklılık gösterir.

Bu bağlamda, Hristiyanlıkta son zamanlar öğretisini değerlendirirken, İslami kavramlardan ayrıştırarak teolojik, tarihsel ve eskatolojik bir analiz yapmak gerekmektedir.

2. Hristiyanlıkta Son Zamanlar ve Mesih’in İkinci Gelişi

Hristiyan eskatolojisinde Son Zamanlar, Tanrı’nın egemenliğinin tam olarak kurulacağı nihai dönem olarak görülür. Bu inanç, Mesih’in dönüşü (Parousia), son yargı ve yeni yaratılış gibi unsurları kapsar.

Kutsal Kitap’ta Son Zamanlar:

• İsa Mesih’in Öğretileri (Sinoptik İnciller) → Matta 24, Markos 13 ve Luka 21’de İsa, Son Zamanlar’ın alametlerini anlatmıştır: sahte peygamberlerin ortaya çıkışı, savaşlar, kıtlıklar ve doğa olayları.

• Pavlus’un Mektupları → Pavlus, imanlıların Mesih’in gelişine hazırlıklı olması gerektiğini öğretir (1. Selanikliler 5:2-6).

• Vahiy Kitabı → Yuhanna’nın eskatolojik vizyonu, Mesih’in nihai zaferini ve yeni yaratılışı anlatır (Vahiy 21:1-4).

Bu anlatılarda Mesih’in ikinci gelişinin tarihsel bir zaman dilimiyle sınırlı olmadığı, ancak Tanrı’nın planına göre gerçekleşeceği vurgulanmaktadır.

3. Tarihsel Perspektif: Hristiyanlıkta Son Zaman İnançlarının Gelişimi

Hristiyanlık tarihinde Son Zamanlar anlayışı çeşitli dönemlerde farklı şekillerde ele alınmıştır:

• Erken Hristiyanlık (1.-4. yy) → İlk Hristiyanlar, Mesih’in dönüşünün yakın olduğuna inanıyordu (1. Korintliler 7:29-31).

• Orta Çağ (5.-15. yy) → Aziz Augustinus gibi Kilise Babaları, kıyamet öğretilerini alegorik bir şekilde ele aldı ve Tanrı’nın Krallığını Kilisenin yayılmasıyla ilişkilendirdi.

• Reformasyon (16.-18. yy) → Protestan Reformu, kıyamet kehanetlerini doğrudan Kutsal Kitap’a dayalı olarak yorumladı.

• Modern Dönem (19.-21. yy) → Evanjelik ve Karizmatik akımlar, Premillennialist (Mesih’in bin yıllık krallığı kuracağı) görüşleri ön plana çıkardı.

Bu süreçte, Antikrist figürü de tarihsel bağlamlarda farklı şekillerde yorumlanmıştır. Erken Kilise Babaları, Roma İmparatorları’nı, Reformasyon dönemi Protestanları ise Papalığı Antikrist ile özdeşleştirmiştir. Günümüzde bazı teologlar, Antikrist kavramını kişisel bir figürden çok, Tanrı karşıtı sistemleri veya ideolojileri temsil eden bir unsur olarak görmektedir.

4. Eskatolojik Modeller: Son Zamanlar’ın Yorumlanışı

Hristiyanlık içinde Son Zamanlar’a dair üç temel görüş bulunmaktadır:

• Postmillennializm: Mesih’in gelişinden önce, insanlık manevi olarak gelişecek ve dünyada barış egemen olacak.

• Premillennializm: Mesih, dünyaya fiziksel olarak dönecek ve bin yıllık bir krallık kuracak.

• Amillennializm: “Bin yıllık krallık” semboliktir ve Mesih’in krallığı Kilise aracılığıyla zaten sürmektedir.

Katolik, Ortodoks ve Protestan gelenekleri arasında bazı farklılıklar olsa da, hiçbiri Deccal figürünü İslamî anlamda bir kurtuluş-karşıtı Mesih figürü olarak ele almaz.

5. Mesih’in İkinci Gelişi ve Hristiyanlar İçin Anlamı

Hristiyan inancına göre, Mesih’in dönüşü kesinlikle gerçekleşecektir, ancak bu dönüşün zamanı bilinmemektedir (Matta 24:36).

Hristiyanlar için bu inancın anlamı şunlardır:

• İmanlıların Umudu: Son Yargı, Tanrı’nın adaletini ortaya koyacaktır (Vahiy 20:11-15).

• Mesih’e Sadakat: Kıyamet spekülasyonlarına kapılmadan, imanlıların Mesih’e sadık kalması gerekir (Matta 25:1-13).

• Dua ve Hazırlık: Kıyamet alametlerinden çok, manevi uyanıklık vurgulanmaktadır (Luka 21:36).

6. Sonuç

Son Zamanlar ve Mesih’in İkinci Gelişi, Hristiyan eskatolojisinin merkezinde yer alan konulardan biridir. Ancak, Hristiyanlıkta İslami anlamda bir Deccal inancı bulunmamaktadır. Antikrist kavramı ise tarihsel ve teolojik bağlamlarda çeşitli şekillerde yorumlanmıştır.